O Ramazan ayı ki, insanları irşad için, hak ile batılı ayıracak olan, hidayet rehberi ve deliller halinde bulunan Kur'ân onda indirildi. Onun için sizden her kim bu aya şahit olursa onda oruç tutsun...
(BAKARA SURESİ / 185)
Resulullah (sav) buyurdular ki:
"Ramazan ayı girdiği zaman cennetin kapıları açılır,
cehennemin kapıları kapanır ve şeytanlar da zincire vurulur."
Hz. Peygamber'(S.a.v)'in Ramazan ayını nasıl geçirdiğini öğrenmek için, bu konuda Ashab-ı Kiram'ın naklettiği bilgilere, yani bu konudaki sünnetlerine bakmamız yeterli olsa gerek.
İlk olarak, Peygamber Efendimizin Ramazan ayı girmeden önce neler yaptığını anlatan hadisleri öğrenelim;
A-) RAMAZAN Ayı Girmeden Önce Yaptıkları
1-) Rü'yet-i Hilal (Ramazan'ın başlangıcının tesbiti)
Bu da Ramazan ayına ait hilallin görülmesiyle olur. Peygamber (s.a.v), hilalin görülüp görülmediğinin tesbitinin yapılmasından sonra oruco başlanmasını isterdi.
- Abdullah bin Ömer (r.a.) naklediyor:
"Rasulüllah (s.a.v.) Ramazanı zikrederek buyurdular ki:
"Hilali görünceye kadar oruç tutmayın; yine (müteakip) hilali (Şevval hilali) görünceye kadar da bayram yapmayın. Bulut araya girerse takdir edin (hesaplayıp otuza tamamlayın).." [Müslim, Sıyam, 9; Buhari, Savm, 5,11,13]
***
- Hz. Aişe (r.a.) anlatıyor:
"Resulüllah'ın Şaban ayının günlerini hesapladığı kadar başka bir ayın günlerini hesaplamazdı. Sonra Ramazan hilalini görünce oruca başlardı. Eğer bulut araya girer (hilali göremez) ise Şaban'ı) otuz gün olarak hesaplar, sonra ramazan orucuna başlardı." [Ebu Davud, Savm, 6]
2-) "Yevm-i Şekk" de oruç tutulmasını emretmiştir.
Havanın bulutlu olması gibi sebepler yüzünden, Şaban ayının 29'dan sonraki günün Şaban ayına mı ait yoksa Ramazan ayına mı ait olduğu konusunda şüphü meydane gelirse, bu güne yevmü şekk(şüpheli gün) denir. (İlmihal kitabından özetleyerek alındı) Peygamberimiz bu günde oruç tutulmasını yasaklamıştır.
- Ebu Hüreyre (r.a.)'den rivayet edilmiştir, demiştir ki:
"Resulüllah (s.a.v) buyurdular ki: "Sizden kimse, Ramazanı bir veya iki gün önceden oruç tutarak karşılamasın. Eğer bir kimse, oruç tutmakta idiyse, orucunu tutsun." [Tirmizi, Savm, 2]
RAMAZAN Ayında Yaptıkları
1-) Sahur Vaktini tayin ve tespit ederlerdi
1-) Sahur Vakti orucun başlangıç vaktidir. "Suhur" kelimesi, oruç tutmak maksadıyla fecr doğmadan evvel yemek yemek demektir. "sahur" kelimesi ise, o vakitte yenilen yemeğe denir. Kelimenin, Tekrçe'de daha çok "Sahur" şekli kullanılır. (Sahur yedik, sahura kalktık gibi.) Ayrıca "Sahur" anlamında "Temcid" kelimesi de kullanılmaktadır. [Ansiklopediden kısaltılmıştır)
Sahur vaktinin tayin ve tesbiti konusunda Kur'an'da şu ifade bulnmaktadır:
1-) ".. şafağın beyaz ipliği siyah ipliğinden ayırt edilince kadar, yiyin, için......(BAKARA Suresi / 187)
Rivayetlerde, ayette geçen bu vaktin tesbitine dair bazı ashabın uygulamalırına ve Hz. Peygamber'in onları uyarmalarına ve Hz. Peygamber'in onları uyarması ve bilgilendirmesine dair açıklamalar bulunmaktadır.
1 - ) -Sehl bin Sa'd (r.a.) naklediyor:
".. şafağın beyaz ipliği siyah ipliğinden ayırt edilince kadar, yiyin, için..." ayeti nazil olunca, ashabtan bazıları eline beyaz bir de siyah iplik alır ve böylece her ikisinin rengini açıkça fark edinceye kadar yerdi. Nihayet Yüce Allah "fecir'den" ibaresini indirirek konuya açıklık getirdi." [Müslim]
***
1 - ) -Adiy bin Hatim (r.a.) şöyle demiştir:
".. şafağın beyaz ipliği siyah ipliğinden ayırt edilince kadar, yiyin, için..." ayeti nazil olduğu zaman Adiy bin Hatim, peygamber(s.a.v.)'e hitaben:
1-)"-Ya Rasulallah! Ben yastığımın altına bir beyaz ve bir siyah olmak üsere iki ip koyuyorum da, geceyi gündüzden fark ediyorum", dedi.
1-) Bunun üzerine Rasulallah (s.a.v.):
1 - ) "-Muhakkak ki senin yastığın çok enlidir(yani kafan kalın da bundaki inceliği anlamadın). Bu beyaz iplik ile siyah iplik gecenin karanlğı ile günüdüzün beyazlığından ibarettir.! buyurdu. [Müslim, Sıyam 33]
***
1 - ) Abdullah bin Mesud (r.a.) der ki:
1-) Rasulüllah (sa.v.) şöyle buyurdu:
1-) "Bilal'in ezanı (yahut nidası) sizden hiç kimseyi sahurdan alıkoymasın. Çünkü o, henüz gece iken ezan okur ta ki namaz kılanınızı (kıyamdan artık sabah yaklaşıyor diye) vazgeçirsin, uykuda olanınızı da uyandırsın" Ve (peygamber elini düzeltip yukarı kaldırarak) buyurdu ki: "Aklığın böyle böyle zahir olması fecir değildir.(iki parmağının arasını açarak) ta böyle olmayınca(fecir olmaz).
***
1 - ) Süleyman et-Teymi'den gelen rivayette: "Peygamber parmaklarını topladıktan sonra onları yere doğru dikerek) "fecir şöyle zahir olan aydınlık değildir.(şehadet parmağını orta parmağının üzerine koyup iki elini uzatarak) Lakin şöyle görünen aydınlık fecirdir" buyurmuştur. [Müslim, Sıyam, 39]
Hz. Peygamber (s.a.v.)'in bu beyanı ile, fecrin doğuş zaman yani sahur vaktinin sona ermesi imsak vaktinin başlama zamanının tayini, belirlenmesi anlatılmaktadır.
2-) Sahur yemeği yemeyi ve Sahuru geciktirirlerdi
2-) Peygamber Efendimiz, ayet-i kerimede zikredilen hususları kendileri bizzat yerine getirmişler, sahura kalkmışlar, yemek yemişler, aileleriyle berabedr olmuşlar, Mescid-i Saadet'te itifak'a girkmişler ve aynı zamanda bütün bunları ashabına tavsiye etmişlerdir.
2)Hz. Peygamber'in sahura kalktığı ve sahur yemeğini geciktirdiği ile ilgili hadisler şöyledir:
2-) -Zeyd bin Sabit (r.a.) şöyle der:
2 - ) "Biz Rasulüllah (s.a.v.) ile beraber sahur yedik, sonra namaza kalktık..." [Buhari, Savm, 19 ; Müslim, Sıyam, 47]
***
2-) -İrbad bin Sariye şöyle demiştir:
2) "Beni Rasulüllah (sa.v.) Ramazanda sahur yemeğine davet etti de "Mübarek yemeğe buyur" dedi. [Ebu Davud, Savm, 16]
***
2-) -Enes bin Malik (r.a.) nakleder;
2)Rasulüllah (s.a.v.) şöyle buyurdular:
2 - ) "Sahur yemeği yiyiniz yiyiniz. Çünkü sahur yemeğinde bereket vardır." [Buhari, Savm, 20 ; Müslim, Sıyam, 45]
***
2-) Sehl bin Sa'd (r.a.) şöyle demiştir:
2 - ) "Ailem içinde sahur yemeği yiyordum, sonra ben sabah namazını Rasulüllah ile beraber kılmak için acele acele yiyordum. " [Buhari, Savm, 18 ; Mevakıt, 27]
***
2-) Enes bin Malik (r.a.), Zeyd bin Sabit (r.a.)'den rivayet ederek şöyle demiştir:
2 - ) -" Biz Resulullah (s.a.v.) ila beraber sahur yemeği yedik, sonra namaza kalktık. Enes dedi ki: Ben de Zeyd'e
2 -) -Sabah ezanı ile sahur arasında ne kadar zaman bulundu? diye sordum.
2-) Zeyd: -Elli ayet okunacak kadar, diye cevap verdi. [Buhari, Savm, 19 ; Müslim, Sıyam, 47]
2) Bu hadisten sabah namazının erken ikame edildiği ve sahurun fecrin doğşuna yakın zamana kadar geri bırakıldığı anlaşılmaktadır.
3-) Oruca başlarken Niyet ederlerdi
3-) Hz. Peygamber (s.a.v.), "ameller'in niyetlere göre değer kazanacağını" hemen her fırsatta belirtmişlerdir. Diğer ibadetlerde olduğu gibi Ramazan orucu için de niyetin şart olduğunu beyan etmişlerdir.
3-) İbn Ömer (r.a.), Hz. Hafsa (r.a.)'dan yaptığı rivayete göre, Rasulüllah (s.a.v.) buyurdular ki: "Kim orucu fecirden önce niyetle (kesinleştirmezse) onun orucu yoktur. (Mutlaka niyet ediniz). [Ebu Davud, Savm, 71 ; Tirmizi, Savm, 33 ; Nesai, Savm, 67]
Konu: EFENDİLER EFENDİSİNİN RAMAZAN GÜNLÜĞÜ... 
C.tesi Kas. 15, 2008 6:36 am
